Mert İnan – Koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 enfeksiyonunda hadise sayısında artış sürüyor. Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de Omicron’un yeni alt çeşitleri BA.4 ve BA.5 kaynaklı hadise artışları yaşanıyor. Bu iki varyant dışında bilim insanları BA.2.75 alt çeşidini de yakından takip ediyor. Süratle yayılan varyantların tesiriyle yeni bir dalgaya giren Türkiye’de olay ve mevt sayıları yükselmeye devam ediyor. Uzmanlar, hastaneye yatışların başladığı ikazını yaparken, Kovid-19 tablosunun temmuz sonundan itibaren daha da kötüleşmesinden telaş ettiklerini lisana getiriyorlar. Sıhhat Bakanlığı, 4-10 Temmuz tarihleri ortasındaki haftalık olay sayısının 117 bin 95, vefat edenlerin sayısının da 31 olduğunu duyurmuştu.
Yoğun bakımlar açıldı
Milliyet’e konuşan Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, evvelki Kovid-19 dalgalarına nazaran hadise sayılarına kıyasla az olmakla birlikte, hastaneye yatışlarda artış olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:
“Daha evvelki dalgalarda olay sayılarındaki artışta paralel bir yatış eğrisi vardı lakin altıncı dalgada da artık hastane yatışları başlamış durumda. Hatta kapattığımız Kovid-19 ağır bakım servisini de açmak durumunda kaldık. Zira az da olsa ağır bakım hastaları da görmeye başladık. Son aşısının üzerinden altı ay geçen risk kümesindeki herkesin aşılanması sıhhat açısından kıymetli. Yeni varyantlar birçok bireyde asemptomaitk yahut hafif seyirli hastalık belirtileri gösterse de, risk kümesi için ağır hastalık ve ağır bakım riski devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda hastane yatışları ve vefat sayılarında artış görmemiz kaçınılmaz. Eylül ayından sonra öbür teneffüs yolu enfeksiyonları da ortaya çıkacak. Bu nedenle şimdiden önlemlerimizi almamız gerekiyor. Süreci takip ediyoruz lakin kapalı alanda maske takılması, eksik aşıların tamamlanması çok değerli.”
‘Zor süreç bekliyor’
İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek de yatan hasta sayısının geçen haftaya nazaran arttığını lisana getirirek şunları söyledi:
“Başka bir hastalıktan muzdarip olarak ağır bakıma yatırdığımız hastalarımızın maalesef Kovid-19 olumlu çıkıyor. Yani Kovid-19 nedeniyle ağır bakıma yatırılmamış olsa da bu şahısların testleri müspet olarak karşımıza geliyor. Anadolu kentleri de enfekte olmaya başlayacak. Faal varyant hala Omicron 2 varyantı. Lakin hac dönüşü ve turizm dönemini göz önüne alırsak, BA4 ve BA5 varyantlarının daha yayılacağı muhakkak oluyor. Bu da pnömoni riskli hastalık tablosu manasına geliyor. Ağustos ayına girmeden yatan sayısında artış devam edecektir. Çapa’da test olumluluk yüzde 25 civarında. Aşıya meraklı küme hatırlatma dozu için kapımızı çalmaya başladı lakin halkın büyük kısmı aşılanmaktan imtina ediyor. Önümüzdeki günlerde daha problemli ve güç bir süreç bizi bekliyor.”
Yine maske uyarısı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakltesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Akova ise yüksek risk altında olanların aşılanması gerektiğini belirtirek, şunları kaydetti:
“65 yaşında sonra bağışıklığımız azalıyor. Bu nedenle 65 yaş üzeri bireylerin aşılanması çok kıymetli. ‘Yeni varyant aşısını bekleyelim nasıl olsa yaz dönemi’ demek, 60-65 yaş üzeri bireyler ve kronik hastalığı bulunanlar için rasyonel olmaz. Uzayan Kovid-19 sorunu kas ve eklem ağrılarına neden olabiliyor. Varyant yaz, kış dinlemeden gitgide herkese yayılmaya devam ediyor. Bu nedenle ‘Yazın maskeyi çıkartalım, kışın takarız’ demek de rasyonel değil. Şu andan itibaren maske, uzaklık ile iş yerleri ve kapalı ortamlardaki havalandırma şartları çok değerli.”
En yaygın belirti boğaz ağrısı
İngiltere’de 17 bin 500 şahıstan gelen datalara nazaran, Kovid testi müspet çıkanların en yaygın bildirdiği semptom artık boğaz ağrısı. Öne çıkan başka belirtiler ise baş ağrısı, burun tıkanıklığı ve öksürük. Ulusal Sıhhat Hizmetleri’nin (NHS) listesinde birinci sıralarda yer alan yüksek ateş ve koku/tat kaybı, son periyottaki hastalarda eskisine nazaran çok daha ender görülüyor.
Buzlu su olmayabilir
Ses kısıklığı, hapşırma, yorgunluk, kas ağrısı ve baş dönmesi, sık bildirilen belirtilerden. Zoe App isimli uygulamanın datalarına nazaran, öne çıkan 20 Kovid belirtisi sırasıyla şöyle:
Koku kaybı : %10 oranda bildirildi.
Boğaz ağrısı: % 58
Baş ağrısı : % 49
Burun tıkanıklığı: % 40
Kuru öksürük: % 40
Burun akıntısı: % 40
Balgamlı öksürük: % 37
Ses kısılması: % 35
Hapşırma: % 32
Yorgunluk: % 27
Kas ağrısı: % 25
Baş dönmesi: % 18
Lenf bezlerinin şişmesi: % 15
Göz ağrısı: % 14
Koku hissinde değişim: % 13
Göğüs ağrısı: % 13
Ateş: % 13
Terleme – titreme: % 12
Nefes darlığı: % 11
Kulak ağrısı: % 11
Çocuk aşılama oranında düşüş
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Kovid-19 salgınının global sıhhat sistemine olumsuz tesirlerinden ötürü çocuk aşılama oranında son 30 yıldaki en büyük düşüşün yaşandığını ve bu durumun alarm verdiğini açıkladı. DSÖ ve UNICEF’ten yapılan ortak açıklamada, çocuklar için en değerli bağışıklık araçlarından difteri, tetanos ve boğmaca (DTP) aşılarının uygulanma oranının 2019’dan 2021’e kadar yüzde 5 azalma gösterdiği, sadece 2021’de 25 milyon çocuğun birinci yahut ikinci doz DTP aşısını yaptıramadığı bildirildi. Kovid-19’dan sonra HPV virüsüne karşı global aşılamaların yüzde 15’e yakın düştüğü, bunun kız çocuklarının sıhhat riskini artırdığı kaydedildi. Çocuk aşılamalarında en büyük azalmanın ise kızamıkta görüldüğü, 2021’de kızamık aşılama oranının yüzde 81 düşerek 2008’den bu yana en düşük düzeye gerilediği belirtildi.
