Kontrolden çıkan anız yangınlarının çiftçilerimizin 1 yıllık emeğinin yok olmasına neden olduğunu belirten Bayraktar, açıklamasında şöyle dedi: “Bütün bir yıl boyunca gözü üzere bakıp büyüttüğü eserini hasat etmek isteyen üreticilerimizin bütün emekleri ve parası bir anız yangınıyla kül oluyor.
Anız yakılması havayı kirlettiği üzere orman yangınlarına da sebep olabiliyor. Orman Genel Müdürlüğü kayıtlarına nazaran, Ülkemizde 2021 yılında 2 bin 793 adet orman yangını gerçekleşti. Bu yangınların yüzde 5,9’u yani 165 âdeti anız yakılması sonucu çıktı. 2021 yılında yanan 139 bin 503 hektar orman alanının 377 hektarlık kısmı maalesef anız yangını nedeniyle gerçekleşti.
Tarımsal üretimde bulunmak, insanımızı doyurmak için her fedakarlığı yapan eli öpülesi çiftçilerimize seslenmek istiyorum. Orman yangınlarının ağırlaştığı bu sıcak yaz günlerinde anızları yakmayalım. Ziraî üretimin ana ögesi olan toprağımızı koruyalım. Anız yakmanın etrafa vereceği ziyanları göz gerisi etmeyelim. Ziraî üretimin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmayalım.
Tarımsal üretimde maliyetlerin hayli arttığı ve besine olan gereksinimimizin her zamankinden daha fazla olduğu günümüzde ziraî üretimi ve bunun yanında doğal kaynaklarımızı tehlikeye atma lüksümüz yoktur. Bu şuurla hem vatandaşlarımız hem çiftçilerimiz daha hassas olmak zorundadır.”
ANIZ YAKMANIN SEBEPLERİ VE ZİYANLARI
“Üreticilerimiz hasat sonrası birebir toprağa başka bir eserin ekimini yapacak olduğunda mibzerin istenilen bir biçimde ekim yapmasını sağlamak, yakıt tasarrufu sağlamak ve daha güzel tohum yatağı hazırlamak ismine anız yakıyor” diyen Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti, “Bu yanlış uygulama yabancı ot ve haşereleri yok etmenin yanında anız sapları ile mibzer gözlerinin tıkanmasını engellemek maksadıyla da üreticilerimiz tarafından tercih ediliyor.
Üreticilerimizin anız yakmayı tercih etmelerinin sağlayacağı yarar, toprağa ve etrafa vereceği zararın yanında çok küçük kalıyor. Bilhassa organik hususu çok düşük ve erozyona çok açık olan topraklarda anız yakılmamalı, sürülerek yahut parçalanarak toprağa tekrar kazandırılmalıdır.
Hasat sonrası tarla yüzeyinde kalan bitkisel artıklar toprağı tavında tutmakta ve meyilli yerlerde verimli toprağın su ve rüzgâr erozyonuyla kaybolmasına pürüz olmaktadır. Zira anız, yağışların şiddetle toprağa düşmesini pürüzler, yüzey akış suratını azaltır, toprağa sızmasını sağlar.
Anızın yakılmasına bağlı olarak, toprağın organik hususu yok oluyor ve toprağın kıymetli biyolojik, fizikî ve kimyasal özellikleri ziyan görüyor. Anız yangınları sırasında 0-5 cm derinlikte 250 dereceye ulaşan sıcaklıklar meydana gelir ve verimlilik için en değerli ögelerden biri olan organik husus yok olur. Organik maddece güçlü olan toprağın su tutma kapasitesi artar. Ziraî sulamada yaşanılan problemleri göz önünde bulundurduğumuzda bu bahis bir epey kıymetlidir. Bir başka konu ise; anız yangınları nedeniyle komşu tarlaların eserleri ve ormanlar tahrip olabilmekte, direkt ve dolaylı tesirleri sayesinde toprakla birlikte birçok canlı kıymetli derecede ziyan görmektedir. Verimliliği düşen topraktan daha uygun eser almak isteyen üreticilerimiz, daha fazla toprak sürece ve kimyasal kullanma yollarına başvuruyor.
Gübre fiyatlarında önemli artışların olduğu üretim döneminde dönüme 1 kilogram fazladan gübre kullanılması, hem ülke iktisadını hem de çiftçilerimizi daha çok ziyana sokacaktır. Hasebiyle anız yakılmasına bağlı olarak hem ekonomik hem de etrafla ilgili sıkıntılar ortaya çıkıyor.
Anız yakmanın direkt ve dolaylı tesirleri bulunmakla birlikte, toprakla birlikte birçok canlının kıymetli derecede ziyan görmesi bu bilinçsiz olayın en değerli sonuçlarının başında geliyor. Halbuki toprakta bulunup gözle görülmeyen bu canlıların faaliyetleri sonucunda organik husus parçalanır, ayrışır ve humus dediğimiz biçime dönüşür. Bu da ziraî üretimde verimliliğin artmasını sağlayan toprak yapılarındandır. Bilhassa nadasa bırakılacak tarlalarda anızı yakmanın hiçbir gereği yoktur. Zira bir sonraki ekime kadar geçen müddette anız sapları aslında zaten çürüyerek toprağa karışacaktır.
Anızın çürüme müddetinin uzun olması üreticilerimiz tarafından sorun olarak görülüyor. Anız saplarının çürüme mühleti üzerine tesir eden en kıymetli faktörler toprağın nem içeriği, sıcaklığı ile anızın C/N (Karbon/Azot) katsayısıdır. Toprağın nem oranı ve sıcaklığı ne kadar yüksek, C/N katsayısı ne kadar düşük ise anızın parçalanma yahut çürümesi de o kadar süratli olur. Bu katsayı anız üstüne azotlu gübreleme yapılarak düşürülebilir.”
ALTERNATİF UYGULAMA: TOPRAK İŞLEMESİZ TARIM
Toprak sürece uygulamalarının, ziraî eserde bir azalmaya neden olmadan toprağı koruyan ve birebir vakitte sürdürülebilir bir faaliyet olması gerektiğini bildiren Şemsi Bayraktar, bu durumda üreticilerimiz anız yakmak yerine alternatif uygulamaları tercih etmeleri, üreticilerin toprak işlemesiz tarıma yönelmeleri gerektiğini bildirdi.
“Toprak işlemesiz tarımın maliyet ögeleri içerisinde kıymetli bir yere sahip olan yakıtta büyük ölçüde tasarruf sağlamasının yanı sıra, toprakta organik unsur ölçüsü artığı için toprağın su tutma kapasitesini artırmaktadır” diyen Bayraktar, “Diğer taraftan tarım yerlerinde erozyon büyük ölçüde azalmakta ve kuraklığa sağlam toprak oluşumuyla ziraî kuraklıktan etkilenme azalmaktadır. Yapılan araştırmalara nazaran toprak işlemesiz tarımla bilhassa buğday üretiminde yüzde 30’lara varan randıman artışları kelam mevzusudur. Unutmayalım anız toprağın geleceği, toprak ise bizim geleceğimizdi” dedi.
