Ekonomik seyir, türel süreçleri de etkilemeye başladı. Türkiye’deki hukuksal gelişmeleri, yargı sisteminin işleyişini ve kurumların performansını isimli istatistiklerle tahlil ederek geniş bir perspektif sunmayı amaçlayan UNSUR Vakfı, Hukuk İzleme Raporu’nu yayımladı. Raporda, ekonomik belirsizliklerin yargı süreçlerindeki olumsuz tezahürüne dikkat çekildi.
Küresel çapta ekonomik dalgalanmaların süregeldiği son devirde birçok kesim bu durumdan etkilenirken, gözler tüzel süreçlere çevrildi. Toplumsal Niyet ve Araştırmalar Merkezi’nin (TODAM) Alan İzleme Raporları Projesi kapsamında hazırladığı Hukuk İzleme Raporu’nu yayımlayan PRENSİP Vakfı, sosyoloji ve iktisat başta olmak üzere disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirdiği hukukun 2022’deki bilançosunu ortaya koydu. Vakfın raporunda, hukuk ve iktisat bağı, ekonomik değişimlerin vergi hukukuna tesiri, dijital iktisat ve bilgi güvenliği, bankacılık ve finans kurumları üzere hususlar ele alındı.
Hukukun yalnızca yargısal sürece indirgenerek tanımlanamayacağını söz eden Hukuk İzleme Raporu Editörü Av. Ahmet Sait Öner, rapora dair şu açıklamada bulundu: “Hukuk, ülkenin gündeminde her vakit kendine yer bulan, toplumun bütün bölümlerini ilgilendiren ve ömrün her boyutunda tesiri hissedilen bir alan. Bu yüzden hukuk, yalnızca yargısal sürece indirgenerek tanımlanamaz. Ekonomik, ruhsal, sosyolojik süreç ve dinamiklerle de ilintili. Hasebiyle raporu, hukuku bütüncül bir perspektifle ele alarak disiplinlerarası bir yaklaşımla hazırladık. Adalet Bakanlığı, yargı sistemi, kamu kurumları, barolar, hukuk eğitimi, Göç Yönetimi Başkanlığı, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki (AİHM) imajı ve milletlerarası mukayesesi üzere birçok mevzuyu bilgi temelli bir biçimde tahlil ettik.”
Ekonomik belirsizlik türel güvenliğe ziyan veriyor
İLKE Vakfı’nın hazırladığı Hukuk İzleme Raporu’nda ekonomik belirsizliklerin türel güvenliğe ziyan verdiğine dikkat çekilirken, ekonomik nizamın hukuk nizamını etkilemesiyle birlikte bu alandaki öngörülebilirliği azalttığı belirtiliyor. Bu bağlamda iktisattaki olağanlaşmanın tüzel sistemin teminatı fonksiyonu göreceği vurgulanıyor. Yüksek enflasyonun hukuk üzerinde oluşturduğu olumsuz sonuçlar, bu durumun öne çıkan örneklerinden biri olarak gösteriliyor. Rapora nazaran, yüksek enflasyon sebebiyle konut kiralarının yükselişine ait belirlenen %25’lik üst hudut, sulh hukuk mahkemelerinde değerli ölçüde iş yükü artışına neden oluyor. 2023’te sorunun daha da derinleştirmesiyle birlikte yargısal işleyişi akamete uğratıyor.
Gıda tedarik zinciri, Rekabet Kurulu’nun cezalarından ötürü sekteye uğruyor
İLKE Vakfı’Nın Hukuk İzleme Raporu’nda Ceza Mahkemeleri evraklarında ise 2022’de mal varlığına yönelik kabahatlerin birinci sırada yer aldığı belirtiliyor. Bu durumun hukuk ve iktisat bağlantısı açısından dikkat cazibeli olduğu söz ediliyor. Rekabet Kurulu’nun vermiş olduğu idari para cezalarının son yıllarda katlandığının da altı çiziliyor. Bu durumun içinde bulunduğumuz enflasyonist periyot nedeniyle besin tedarik zincirine ait belge ve soruşturma sayısının artmasından kaynaklandığı yer alıyor.
